Diabetologia – dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem cukrzycy i jej powikłań.

CO TO JEST CUKRZYCA

Cukrzyca - jest to przewlekła choroba metaboliczna, charakteryzująca się wysokim poziomem glukozy we krwi, tzw. hiperglikemię. Ze względu na przyczynę i przebieg choroby, można wyróżnić cukrzycę typu 1 i typu 2.

Cukrzyca typu I

Cukrzyca typu 1 to schorzenie, w którym układ odpornościowy atakuje zdrowe komórki trzustki. W wyniku tej autoagresji, trzustka nie jest w stanie produkować własnej insuliny, która jest niezbędna do prawidłowego metabolizmu cukrów. Bezpośrednim następstwem tych zmian jest wysoki poziom glukozy we krwi, czyli hiperglikemia.

Cukrzyca typu II

Cukrzyca typu 2 jest najczęściej występującym rodzajem cukrzycy w którym podwyższony poziom cukru we krwi (hiperglikemia) spowodowany jest insulinoopornością organizmu.

POWIKŁANIA CUKRZYCOWE

Powikłania cukrzycy to zespół schorzeń, które pojawiają się w wyniku cukrzycy. Bardzo ważnym elementem przeciwdziałania powikłaniom cukrzycy jest wiedza na ich temat, jak i wiedza o samej cukrzycy.

Powikłania cukrzycowe dzielimy na:

I. Ostre powikłania cukrzycy

Ostre powikłania to powikłania krótkoterminowe (nagłe), wynikające ze zbyt wysokiego lub zbyt niskiego poziomu cukru we krwi:

• Hiperglikemia -poziom cukru we krwi równy i większy 220 mmol/l
• Hipoglikemia (niski cukier, niski poziom glukozy we krwi lub niedocukrzenie) – to sytuacja, w której poziom cukru we krwi spada poniżej bezpiecznego poziomu
• Hiperglikemia (wysoki cukier, wyskoki poziom glukozy we krwi) – powikłanie wynikające ze zbyt wysokiego poziomu cukru we krwi
• Kwasica ketonowa lub kwasica cukrzycowa – to powikłanie częściej obserwowane przy cukrzycy typu 1, następuje w wyniku zbyt wysokiego poziomu cukru we krwi
• Stan hiperglikemiczno-hiperosmolalny – powikłanie częściej występujące przy cukrzycy typu 2 – również wynika ze zbyt wysokiego poziomy glukozy we krwi.

II. Przewlekłe powikłania cukrzycowe

Przewlekłe powikłania cukrzycowe rozwijają się gdy regularnie na przestrzeni lat występuje podwyższony poziom cukru we krwi – hiperglikemia.
Organy wewnętrzne szczególnie narażone na uszkodzenia w wyniku hiperglikemii, to:

• Serce
• Oczy (wzrok)
• Stopy
• Nerki
• Mózg (udar mózgu)

OBJAWY CUKRZYCY

Podstawowym objawem cukrzycy, niewidocznym jednak dla oka, jest podwyższony poziom cukru we krwi i w moczu, czyli hiperglikemia. Inne objawy są pochodną nadmiernej ilości glukozy w naszym organizmie. 

Typowe, widoczne objawy cukrzycy to:

• Wzmożone wydalanie moczu (wielomocz, poliuria) – wydalanie powyżej 3l moczu na dobę
• Wzmożone pragnienie (polidypsja) – organizm odwadnia się nadmiernym wydalaniem moczu  i próbuje uzupełnić braki płynów
• Wysychanie błon śluzowych, suchość w ustach, suchość skóry, co jest konsekwencją nadmiernego wydalania moczu
• Wzmożony apetyt (polifagia) – mimo, iż poziom glukozy we krwi jest wysoki, organizm nie może go spożytkować. W konsekwencji wysyła sygnał głodu, który nie może zostać zaspokojony i czujesz się cały czas głodny
• Chroniczne zmęczenie – brak ‘paliwa’ w komórkach organizmu, mimo wysokiego poziomu glukozy we krwi
• Zamglony, niewyraźny wzrok – wysoki poziom glukozy we krwi powoduje spuchnięcie soczewki oka, a to w konsekwencji zaburza wzrok
• Wolno gojące się rany. W skrajnych przypadkach mogą prowadzić do amputacji, zwłaszcza kończyn dolnych
• Swędzenie i pieczenie w okolicach narządów rodnych, częste grzybice narządów rodnych – wysoki poziom glukozy w moczu stanowi doskonale środowisko do rozwoju naturalnie występujących grzybów
• Zawroty głowy
• Mdłości i wymioty

BADANIA DIAGNOSTYCZNE

• Oznaczanie poziomu glukozy we krwi na czczo i po posiłkach
• Test na wykrycie obecności glukozy w moczu
• Oznaczenie stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c)
• Badanie moczu i osocza krwi pod kątem obecności ciał ketonowych
• Patofizjologiczne badanie krwi w celu wykrycia ewentualnej obecności przeciwciał przeciwjądrowych
• Krzywa glikemiczna (OGTT – test doustnego obciążenia glukozą)
• Reakcja pacjenta na podanie insuliny

LECZENIE CUKRZYCY

Metody leczenia cukrzycy w dużej mierze zależą od jej typu. W przypadku cukrzycy typu 1 zawsze niezbędne jest leczenie insuliną. Zaś w przypadku cukrzycy typu 2 możliwości jest więcej – od zmiany trybu życia, poprzez leki doustne po zastrzyki.

Główne metody leczenia cukrzycy

• Zmiana trybu życia (terapia behawioralna)
• Kontrola wagi ciała (dieta i ćwiczenia fizyczne).
• Leki doustne (tabletki)
• Insulina
• Kontrola poziomu cukru we krwi

PRZYJMUJĄCY LEKARZE:

• Dr. N med. Beata Wrona – Bąk – specjalista chorób wewnętrznych, diabetolog
• Lek. Med. Barbara Soróbka - diabetolog